Een uitgever benaderen? Zo dus niet

/in , , , , /door

uitgever vinden

Je wilt een boek schrijven dat idealiter bij een uitgever uitgegeven gaat worden. Hoe pak je dat aan? Alle onderstaande adviezen gelden niet voor jou, want jij levert natuurlijk een Voortreffelijk Superduper Verkopend manuscript met Grote Waarde aan waar de uitgever onmiddellijk mee aan de slag wil. Het is zo’n juweel, nu al, dat ziet-ie meteen als hij of zij de eerste woorden leest. Dan roept hij zijn marketingmanager erbij en gebiedt dat het hele promotiebudget naar DIT meesterwerk moet.

Voor alle andere auteurs: negen voorbeelden van hoe je je manuscript beter NIET kunt opsturen naar een uitgever.

 

Over het manuscript

  1. Het manuscript opsturen zonder een begeleidende brief of email.

De kans dat jouw boek zo goed is dat er geen begeleidende email of brief bij hoeft, is ongeveer nul. Dus: leg uit waar het manuscript over gaat en waarom jij denkt dat dit boek bij deze uitgever thuis hoort. Verdiep je daarom ook in het uitgeefbeleid van deze uitgever.

  1. Het manuscript slordig aanleveren.

‘Slordig’ heeft vele vormen. Type- en spelfouten, een veel te klein of veel te groot lettertype, de regels pal op elkaar (regelafstand ‘enkel’), geen paginacijfers, geen verschil tussen koppen, subkoppen en broodtekst, geen heldere alinea indeling, zinnen die veel te lang zijn, lange en korte zinnen niet afwisselen, uitweidingen over bijzaken – het zijn allemaal vormen van ‘slordig.’

  1. Het manuscript al in boekvorm aanleveren.

Het kost niet zo veel, een manuscript op een boekformaat laten uitprinten en inbinden, het kan zelfs heel erg leuk zijn om dit te doen met de tekst die je geschreven hebt. Het is echter voor een Nederlandse uitgever raar om een Nederlands manuscript in boekvorm te ontvangen, dat geeft het signaal: ‘Dit werk heeft al een uitgever – hoezo dat ik dit nog moet beoordelen?’ Een digitaal manuscript of een stapel papier geeft een duidelijker signaal dat je openstaat voor veranderingen, verbeteringen, wijzigingen, dat je een auteur bent waarmee valt samen te werken.

  1. Het manuscript met WIJZIGINGEN BIJHOUDEN aanleveren: twee versies.

Niet doen. Beslis zelf welke versie je instuurt en ga er helemaal voor.

  1. De eerste versie van je manuscript opsturen.

Schrijf versie 1 en laat het een tijdje liggen. Ondertussen kun je natuurlijk alvast aan je volgende boek beginnen. Na een maand of misschien twee ga je versie 1 herschrijven. Haal er een schrijfcoach of een professionele boekredacteur bij om versie 2 echt stukken beter te maken dan versie 1. Misschien is het een goed idee om dit te herhalen, omdat je ook versie 2 nog niet helemaal goed genoeg vindt. Wees kritisch: Niet zo dat je stopt met schrijven, wel zo dat wat je opstuurt ook na een maand nog steeds een tekst is waar jij blij van wordt.

 

Over de begeleidende brief of email

  1. Iedereen is helemaal wild van mijn boek.

Ook al is het waar, dit zegt helemaal niets over de kwaliteit van je manuscript zoals de uitgever dat inschat. Tenzij je namen en rugnummers kan geven van bekende auteurs die daadwerkelijk een quote geven, dan voeg je die natuurlijk bij. Je familie en je vriendenkring zijn geen goede barometer voor het succes van je boek. Laat dit soort informatie alsjeblieft weg. Richt je informatie in plaats daarvan op hoe jouw boek naast een ander boek dat deze uitgever recent heeft uitgegeven past. Wat de overeenkomsten en wat de verschillen zijn, bijvoorbeeld.

  1. Een helderziende / God heeft me verteld dat dit een bestseller gaat worden.

Er zijn auteurs die hun manuscript met zo’n aanbeveling opsturen. En dan, na afwijzing ook nog even laten weten hoe teleurgesteld God of Jezus nu is. Ook al is dit voor jou de werkelijkheid, laat het weg uit je begeleidende brief, het voegt niets toe.

  1. Al mijn vrienden en familieleden gaan 10 exemplaren kopen voor al hun vrienden.

Dit is een soortgelijke bewering als nummer 1. Het zal je verbazen hoeveel mensen deze aanbeveling toevoegen. Geef je tijd en energie aan andere informatie.

  1. Ik ben niet beschikbaar voor promotie en ik zit niet op social media.

Laat dit weg, ook al is het waar. Ga in plaats daarvan nadenken over wat je wel wilt en kunt doen om de verkoop van je boek (vanaf het prille begin, terwijl het werk alleen nog maar een gedachte is in je hoofd) te stimuleren. Laat je informeren over social media promotie, en ga ermee experimenteren. Of probeer eens een lezing te regelen over jouw onderwerp in een wijkcentrum of met je buren bij je thuis. Je wilt dat je boek een warm welkom in de wereld krijgt? Werk dan zelf ook mee aan het verhogen van de temperatuur!

 

Wat dan wel?

Je zou kunnen overwegen om een boekproposal voor je boek te maken, dat vinden uitgevers over het algemeen fijn om te lezen. Deze uitgever in ieder geval.

 

Alles gedaan en toch een afwijzing? Het is niet zo dat uitgevers alle wijsheid in pacht hebben en dat zij altijd precies weten waar ze de markt mee kunnen bestormen. Iedere ervaren uitgever heeft ooit een bestseller ‘afgewezen.’ Dus geef de moed niet op. Investeer in de kwaliteit van je werk, neem een schrijfcoach en zakelijk auteurscoach in de arm, dan kunnen de zaken over een paar maanden een heel ander verloop hebben. Schrijf me als je nog vragen hebt.

 

Door de Flines – www.flindor.nl

Meer informatie onder de linkjes.

Illustratie van de auteur

Jouw boek in de bibliotheek: een ABC-tje?

/in , , /door

Het is zover: jouw boek is helemaal af, gedrukt en wel en klaar om gelezen te worden. Uiteraard heb je er over nagedacht hoe je lezers gaat vinden voor het product dat jou veel bloed, zweet en misschien tranen heeft gekost. Waarschijnlijk heb je daarbij ook wel gedacht aan de openbare bibliotheken. Het zou toch mooi zijn als in elk filiaal een exemplaar van jouw boek te vinden was? Maar: hoe krijg je jouw boek in de bibliotheek en is het wel zo vanzelfsprekend dat bibliotheken jouw boek aanschaffen? Een kleine introductie in bibliotheekland.

 

Zo’n 3,8 miljoen Nederlanders zijn lid van de openbare bibliotheek en samen lenen ze 68,5 miljoen boeken per jaar (cijfers 2016). Daarvoor kunnen ze terecht bij circa 150 bibliotheekorganisaties die samen ongeveer 1100 vestigingen hebben, variërend van centrale bibliotheken in een grote stad tot afhaalpunten en zelfbedieningsbibliotheken. Uiteraard is de collectie in de centrale bibliotheek van Amsterdam aanzienlijk uitgebreider en gevarieerder dan die van een afhaalpunt in laten we zeggen het Groningse Ezinge. Hoe komen die collecties tot stand?

Landelijke dienstverlening
Voor het grootste deel maken de Nederlandse bibliotheken gebruik van de diensten van de organisatie NBD/Biblion in Zoetermeer. Dit bedrijf verspreidt titelbeschrijvingen en korte boekbesprekingen (in vakkringen bekend als ‘Aanschafinformatie’ of ‘AI’s’) onder de bibliotheken en ontvangt naar aanleiding daarvan hun bestellingen. NBD Biblion plaatst vervolgens voor elke titel een totaalorder bij de uitgever en maakt de ontvangen boeken geschikt voor uitlening in bibliotheken (denk aan bijvoorbeeld een geplastificeerd omslag, het kaartje voorin het boek met titelgegevens en de informatie voor de bibliotheekcatalogus).Vanuit Zoetermeer gaan de boeken dan naar de bibliotheken. Om dit traject in gang te kunnen zetten, moet een uitgever (of een zelfstandig auteur) natuurlijk zorgen dat NBD Biblion over recensie-exemplaren van het boek beschikt. Je leest er meer over op de site van het bedrijf. https://www.nbdbiblion.nl/product/voor-uitgevers

Jaarlijks produceert NBD Biblion ongeveer 15.000 titelbeschrijvingen met besprekingen van Nederlandstalige titels. Die besprekingen zijn korte recensies, gemaakt door circa 750 freelancerecensenten in het land, deskundigen op allerlei terreinen. Per week ontvangen bibliotheken al gauw 300 AI’s. Dit aantal betekent dat niet alle boeken die jaarlijks in Nederland verschijnen (ca. 25.000), worden aangeboden. Veel wetenschappelijke uitgaven, maar ook titels die alleen van lokaal belang zijn vallen buiten de selectie. Boeken die in eigen beheer zijn uitgegeven krijgen ook niet zomaar een plaats in het landelijke aanbod. Op de website van NBD/Biblion vind je meer informatie over het hele traject en de meest gestelde vragen. https://www.nbdbiblion.nl/product/hoe-lever-ik-recensie-exemplaren-van-mijn-titel-aan-2’

Bibliotheken die bijvoorbeeld als gevolg van bezuinigingen niet meer zelf titels selecteren kunnen tegenwoordig ook door NBD/Biblion op basis van een in overleg samengesteld profiel boeken geleverd krijgen. De bibliotheek laat de uiteindelijke selectie dan dus over aan de landelijke leverancier.

Andere bibliotheekleveranciers
Jarenlang had NBD/Biblion een monopoliepositie als het ging om het aanbieden en verkopen van boeken aan bibliotheken. Maar inmiddels is er een Vlaamse concurrent, MedioEurope(www.medioeurope.com) , die ook Nederlandse bibliotheken als klant heeft. En in Noord-Nederland start dit jaar een samenwerking tussen Boekhandel Van der Velde en bibliotheken in een groot deel van Friesland, waarbij de boekhandel ervoor zorgt dat boeken ‘uitleenklaar’ op de bibliotheekplanken komen te staan.

Kortom…
… je boek ligt niet zomaar in de bibliotheek. Maar meer dan het opsturen van twee of drie recensie-exemplaren hoeft het je niet te kosten om te weten te komen of jouw boek landelijk zal worden aangeboden aan de bibliotheken. Lukt dat, dan ontvang je als uitgever de afgesproken vergoeding voor de levering aan NBD/Biblion of een andere aanbieder. En ga je leenrechtvergoeding ontvangen voor elke uitlening van je boek. Geen vetpot, maar in elk geval leuk om een jaarlijkse opgave te zien van het aantal keren dat je boek een lezer heeft gevonden. Over leenrecht misschien een volgende keer meer.

Wordt je boek niet aangeboden dan krijg je de recensie-exemplaren retour en past bescheidenheid. Al kun je natuurlijk altijd bij de bibliotheek in je woonplaats binnenlopen met de vraag of een boek van jou als lokale auteur in hún collectie wel een plaatsje kan krijgen.

 

 

 

 

 

Ik sponsor die Oostblokkers niet!

/in , , /door

Dit is een uitspraak die ik regelmatig van uitgevers te horen krijg. Gevoelsmatig snap ik deze uitspraak. Nog niet zo lang geleden stond Nederland aan de top van grafisch Europa. In een tijdsbestek van 25 jaar zijn driekwart van de drukkerijen In Nederland verdwenen. In 1991 waren er nog 4.000 drukkerijen in Nederland, nu zijn dat er amper nog 1.000.  

Daar staat tegenover dat de grafische sector in de Baltische staten een stormachtige groei doormaakt. In Litouwen is de papierconsumptie van de drukkerijen in zestien jaar tijd verviervoudigd, in Letland verzesvoudigd en in Estland zelfs vertweeëndertigvoudigd. De drukpersen draaien er 24 per dag, 7 dagen in de week en 365 dagen per jaar, non-stop. Het zijn hypermoderne machineparken, die ook nog eens tegen de allerlaagste prijzen produceren. Ik ben gemiddeld per jaar een keer of 10 ter plaatse om het te kunnen zien, en ik blijf er enthousiast van worden.

Hoe dat kan? In de meerjarige begroting van de Europese Unie wordt ieder jaar voormiljarden euro’s ruimte gemaakt voor het bedrijfsleven in Oost-Europa. Die gloednieuwe, hypermoderne drukpers, die ervoor zorgt dat “die Oostblokkers” superieur zijn aan onze Nederlandse drukbedrijven, hebben we op die manier zelf gefinancierd. Dus alhoewel veel uitgevers het zich waarschijnlijk niet realiseren, sponseren wij “die Oostblokkers” dus al.  

Dat is natuurlijk zuur voor het Nederlandse Grafische bedrijf, maar er zitten ook voordelen aan. Nog niet lang geleden had iedere uitgeverij een eigen drukwerkinkoper. Vaak was dat iemand met een grafische opleiding die exact wist welk boek het beste op welke drukpers gedrukt moest worden. Zij hadden kennis van papiersoorten en bindwijzen. Zij kenden iedere drukker bij naam en toenaam en gingen op cruciale momenten vaak zelf naast de drukpers staan. Inmiddels hebben veel uitgevers dit specialisme wegbezuinigd. Daarvoor in de plaats zijn er nu zelfstandige drukwerkbegeleiders die bemiddelen tussen de drukkers in het buitenland en de Nederlandse opdrachtgever. Dat betekent dat de uitgever gebruik kan maken van een Nederlandse expert terwijl hij of zij toch kan drukken tegen een prijs die vaak 50% minder is dan van een Nederlandse producent.

Weet u waar uw uitgever uw boek laat drukken? Heeft u de indruk dat de productie van uw boek meer kost dan nodig is? Laat uw uitgever dan eens contact met ons opnemen. We denken graag met hem of haar mee.  

Over stalken en zakenpartners

/in , , /door

Droom je van eeuwige roem met je literaire meesterwerk? Of tenminste een fenomenale bestseller? Dan is de kans groot dat je gepubliceerd wilt worden door een gerenommeerde uitgeverij. Maar hoe kom je daar in godsnaam binnen?

Even terug. Wie schrijft voor een klein publiek van bekenden, bijvoorbeeld een familiekroniek, of wie zichzelf met non-fictie wil promoten als spreker of trendwatcher, zal minder hebben aan een traditionele uitgever. Dus stel jezelf eerst de vraag: wie is mijn publiek? En hoe groot is dat? Google vervolgens welke uitgevers vergelijkbare boeken uitgeven. Bijna alle catalogussen staan online.

Dan een ‘reality check’. Uit onderzoek is gebleken dat de gemiddelde lezer totaal geen onderscheid maakt tussen uitgevers. Ook befaamde uitgeefhuizen als Meulenhoff, De Bezige Bij, Arbeiderspers en Querido hebben nauwelijks naamsbekendheid. Behalve onder boekhandelaren en recensenten, bij wie een boek van een dergelijke uitgever een streepje voorheeft, zelfs als zo’n literair bedrijf nog maar een schim is van wat het ooit was.

Sinds de crisisjaren tachtig hanteren alle traditionele uitgeverijen het Toyota-model; een rompbedrijf met daaromheen een zwerm (freelance) toeleveranciers zoals lectoren, persklaarmakers, vormgevers en correctoren. In het afgelopen decennium is onder lezers deauteurstrouw afgenomen en is de bestsellercultuur toegenomen, wat inhoudt dat enkele toptitels steeds meer verkopen ten koste van alle andere titels. De gemiddelde oplages zijn dan ook sterk gedaald en de concurrentie is groot.

Tijdens de meest recente crisis kwamen er uitgeverijen in moeilijkheden en grepen hun banken in. Uitgeefconcerns worden nu niet meer gedomineerd door gepassioneerde vakmensen maar door financials en consultants. Inhoud is er ondergeschikt aan marketing &sales en redacteuren zijn er auteursmanagers en vergadertijgers. Op redigeren wordt neergekeken, er zijn al bedrijven die dat uitbesteden.

Maar wie bepaalt dan wat er wordt uitgegeven? Wie schift de stapel toegestuurde manuscripten? Deze ‘slush pile’ wordt overgelaten aan redactieassistenten, stagiaires of freelance-lectoren die eens per maand langskomen. Ongevraagd toegestuurd werk zit helemaal onderaan de aandachtsspanne in de uitgeverij.

Op de website van Pumbo staat onder een artikel over malafide uitgevers een reactie van een woedende debutante. Zij had haar literaire manuscript laten redigeren bij Magonia, het bedrijf van Lex Jansen, oud-directeur van De Arbeiderspers. Na maanden werken gaf hij zijn zegen.Vervolgens stuurde ze haar opus met Lex’ lof op naar vrijwel elke literaire uitgeverij. En die hadden geen belangstelling! De mensen die ze mailde hadden het niet gelezen! Niet eens de brief van Lex! Sommigen waren het zelfs kwijtgeraakt! Uiteindelijk had ze contact gezocht met de directeuren van al die bedrijven en zij reageerden ook al niet!

Conclusies: stalken werkt niet en directeuren en receptionistes beoordelen geen manuscripten.Jaarlijks haalt 1 ongevraagd manuscript het uitgeeftraject. Hoogstens. Want redacteuren worden al overstroomd met materiaal van literair agenten. Materiaal waar ze snel op terugkoppelen, want agenten stellen deadlines en organiseren veilingen. Zakenpartners geef jeaandacht, onbekenden niet.

Natuurlijk willen redacteuren ook zelf dingen ontdekken, in literaire tijdschriften bijvoorbeeld. Dus publiceer daar eerst, desnoods fragmenten. En huur een literair agent in. Er zijn er genoeg. Sommigen redigeren zelfs!

Uitgeven: doen of laten?

/in , , /door

Ik ontmoette een self-published auteur die het goed voor elkaar heeft. Van buiten én binnen ziet zijn boek er verzorgd uit; het leest als een trein, heeft een prettige bladspiegel en er zijn geen typo’s. Het beleefde een derde druk, hoewel geen traditionele uitgever er destijds wat in zag.

Nou heeft deze auteur wel wat dingen mee: hij kende het uitgeefproces al doordat een gevestigde uitgever zijn debuut had gepubliceerd. Zijn vrouw is journaliste en deed deredactie. Hij nam een uitgeverijtje over dat een aansluiting bij het CB had, waardoor hij een ISBN kreeg en via Bol.com kon verkopen. Hij vond een drukker, bezuinigde niet op eindredactie en wist alles goed aan te leveren. Hij had ook het geld om dat alles te financieren.

Zijn non-fictieboek gaat over zijn woonplaats, waarvan hij ongekend veel weet. Hij vertelt daar enthousiast over bij lezingen, rondleidingen, forums, discussieavonden, stichtingen,actiecomités, op zijn website, facebook en blogs – niet slecht voor iemand die zichzelf verlegen noemt.

Al zijn activiteiten grijpen in elkaar en versterken elkaar. Omdat hij zoveel mensen kent, kreeg hij gemakkelijk mond-tot-mond reclame en pers. En omdat er in zijn buurt veel mensen wonen, heeft zijn boek in potentie een groot publiek.

Waarom traditionele uitgevers er dan niets in zagen? ‘Blindheid!’ roepen is gemakkelijk, maar er zijn simpele verklaringen denkbaar. Voor landelijke uitgevers is het onderwerp te klein en een kleinschaliger uitgever had misschien geen plek in het programma of geen capaciteit om het op korte termijn te publiceren.

Hij vertelde me dat Bol.com zijn grootste afzetkanaal is. Zijn boek verkoopt gestaag bij délokale boekhandel, waar het regelmatig in de Top 10 staat. Maar bij de andere lokale boekhandel loopt het niet. Ik zou dan willen weten waarom en samen willen uitpuzzelen wat daaraan te doen is. Maar het klikte niet tussen hem en die mensen.

Het boek ligt ook niet op populaire hotspots. Hij had wel wat rondgevraagd, maar er was geen interesse. Zelf is hij tevreden, zijn doel is 10.000 exemplaren in tien jaar en met 4.000 in tweejaar loopt hij voor op schema.

Optimisme is goed, feiten zijn beter. Een feit is dat boekenverkoop niet lineair is, maar een bell-curve volgt, dus mettertijd inzakt. Dat kun je uitstellen door bij evenementen je boek te pluggen, wat deze auteur prima beheerst. Of door een nieuwe markt aan te boren, bijvoorbeeld met displaytjes voor 6-8 stuks in cadeauwinkels, cafés, debatcentra enbuurthuizen. Extra omzet voor die plekken! Maar zelfs met een mooie marge, achteraf afrekenen en de garantie dat je regelmatig aanvult of weghaalt als het niet werkt, kost het veel energie en overtuigingskracht. Bedenk echter: veel mensen komen nooit in boekhandels, terwijl ze boeken best leuk vinden. Ook als cadeau.

Dat is een uitgeversinsteek, de auteur zag vooral extra kosten en werk. Logisch, zijn passie is het product, niet de verkoop. Veel uitgevers zullen het ook teveel moeite vinden. De juiste uitgever niet. Maar hoe vind je die? Meer daarover in de volgende blog.

Cover your omslag

/in , , , /door

 

Een van de leukste onderdelen van het ontwikkelen van een boek: de vormgeving. De vormgeving is de fase waarin iets wat tot nu toe alleen nog een documentje was, er als een echt boek begint uit te zien. Bovendien zijn vormgevers hele creatieve – en vaak ook hele leuke –  mensen wat zorgt voor veel plezier tijdens het proces. Toch kan er in deze fase veel fout gaan wat zorgt voor of een slecht omslag (en dus onnodig lage verkoop) of veel te hoge kosten. Hieronder daarom een rijtje met de meest gemaakte fouten:

Fout 1 Beunhazen

Ik noem maar meteen de ergste: zelf een omslag maken. Of eigenlijk net zo erg: een omslag laten maken door een vriendje van je zoon of het neefje van een collega. Prima natuurlijk als die vriend of dat neefje een gerenommeerde vormgever van omslagen is. Is dat niet zo, dan zorgt een onprofessioneel vormgegeven omslag er gegarandeerd voor dat de boekhandel het boek terugstuurt. Als het überhaupt bij de boekhandel komt, want een zelfdoener vergeet ook nog wel eens wat. Een barcode bijvoorbeeld, waardoor het boek niet uitgeleverd kan worden. Kies de vormgever van je omslag daarom zorgvuldig uit en check of iemand eerder omslagen en binnenwerken ontworpen heeft.

Fout 2 Slecht brieven

Bijna net zo erg als fout 1. Of nog erger: helemaal niet brieven. Vaak krijgt een vormgever opdracht om ‘er iets moois van te maken’. En vervolgens zijn mensen heel verbaasd als er iets opgeleverd wordt wat ze helemaal niet mooi vinden. Want ja, smaken verschillen mensen. En bovendien hoort een omslag ook helemaal niet mooi zijn. Een omslag moet de inhoud van het boek verbeelden. En ervoor zorgen dat het –letterlijk- pakkend is. Ontstaat er een verschil van mening tussen vormgever en opdrachtgever, dan krijgt meestal de vormgever daarvan de schuld. Maar meestal is het verschil van mening te wijten aan een slechte briefing en slecht opdrachtgeverschap (geldt overigens niet alleen voor boekomslagen, maar ook voor websiteontwerp). Zorg daarom voor een briefing waarin je vertelt wat het boek moet verbeelden en welke sfeer het moet hebben. Ik vraag een auteur meestal om een aantal omslagen te selecteren die hij of zij mooi vindt en aan te geven waarom. De vormgever vraag ik om met twee of drie richting te komen zodat we een richting kunnen kiezen. Verder staan in de briefing wat fundamentele keuzes vermeld zoals wel of geen auteursfoto, url’s of hashtags op het cover. Overigens heeft een auteur niet bij alle uitgevers een stem bij het kiezen van het omslag. Als je het omslag wel belangrijk vindt, is het handig om dat af te stemmen voordat je het auteurscontract tekent.

Fout 3 Verkeerd formaat kiezen

Niet echt een vormgevingsfout, maar wel een dure: het verkeerde formaat kiezen. Uitzonderingen nagelaten, maar de meeste vormgevers zijn creatieve vogels met weinig kennis van druktechnische zaken. En een drukker kan meestal alles, maar daar hangt wel een prijskaartje aan. Met andere woorden: als je bij een drukker aankomt met een ongunstig formaat zal de drukker het wel drukken, maar betaal je (vaak ongemerkt) meer dan nodig is. En dat geld had je misschien wel anders willen besteden, aan de marketing van je boek bijvoorbeeld. Zorg er daarom voor dat het boek vormgegeven wordt in een formaat dat druktechnisch voordelig is. Heb je geen opleiding tot drukwerkbegeleider gevolgd – kan gebeuren – dan is er een simpel trucje om te bepalen wat wel een druktechnisch een gunstig formaat is. Pak uit je boekenkast wat boeken van gerenommeerde uitgevers en leg ze op elkaar. Je zult al snel zien dat er een beperkt aantal formaten gebruikt worden. Want reken maar dat die uitgevers wél weten wat een gunstig drukformaat is. Meet het formaat van je favoriete omvang (in millimeters) en violà, je weet het formaat van het omslag. Overigens kom je dan later nog wel wat uitdagingen tegen bij het inkopen van het drukwerk, maar dat is van later zorg (en een ander blog).

Fout 4: Illustraties

Het is een vraag die werkelijk alle auteurs stellen: mag ik afbeeldingen in mijn boek? En meestal: kunnen we er wat leuke strips bij plaatsen? En mijn antwoord is altijd: ‘Ja dat kan, maar nee, dat moet je niet willen’. De reden hiervoor is een hele pragmatische: Hoe leuk jij de illustraties van je nichtje of buurjongen ook vindt, de vraag is of de lezer van het boek vindt dat het wat bijdraagt aan je boek (zie ook punt 1: beunhazen). Het plaatsen van slechte illustraties doet afbreuk aan de professionele uitstraling van je boek. Professionele illustratoren zijn heel zeldzaam en dus prijzig. Mijn advies is daarom om alleen illustraties te plaatsen als het van uitstekende kwaliteit is én het echt meerwaarde heeft bij het boek. In alle andere gevallen adviseer ik om niet te investeren in illustraties maar in de marketing of promotie van het boek. Overigens kan de vormgever vaak een mooi een betaalbaar alternatief leveren door extra aandacht te besteden aan het creatief opmaken van de kopteksten, citaten of kaders.

Fout 5: Let op de ego’s

Sommige vormgevers zijn zo creatief dat ze het ontwerpen van een omslag zien als een kunstproject dat het vooral goed moet doen binnen hun eigen portfolio. Deze types zijn te herkennen doordat ze minder open staan voor feedback en meestal alleen het omslag willen ontwerpen (het vormgeven van een binnenwerk is beneden hun stand). Hoewel dit type vormgever zeldzaam is, is het wel zaak om tijdens het selectieproces dit type snel te identificeren. Ik gebruik hier zelf de volgende detectiemiddelen voor:

A.Ik spreek een fixed fee in plaats van een uurtarief. Op het moment dat de vormgever dan helemaal los gaat is het in ieder geval op zijn eigen kosten en niet op die van jou.

B. Ik maak afspraken over auteursrechten van het omslag.

C. Ik werk het liefst met vormgevers die zowel het omslag als het binnenwerk als het E-book maken. Dit is niet alleen kostenefficiënt maar zorgt ook voor minder gedoe.

Het type kunstenaar zal al tijdens het selectieproces over een van deze punten gaan piepen (en meestal over alle drie). Voor alle duidelijkheid: voor sommige boeken kan het heel zinvol zijn om met een hele kunstzinnige vormgever in zee te gaan. Het is echter raadzaam als dat vooraf een bewuste keuze is en je dan ook in calculeert dat dit extra afstemming kost.

Stella de Jager heeft 15 jaar als uitgever gewerkt voor grote uitgeefconcerns. Vier jaar geleden is zij haar eigen uitgeverij gestart www.s2uitgevers.nl met een innovatief uitgeefmodel. In dit uitgeefmodel investeert de auteur en ontvangt hij ook alle omzet. Dit vanuit de overtuiging dat steeds meer auteurs zelf de regie willen voeren over hun eigen (levens)werk.

wolkers

Hoe schrijf je een goed manuscript?

/in , , /door

Een TNS NIPO onderzoek toont aan dat er in Nederland één miljoen mensen van 18 jaar en ouder actief zijn op schrijfgebied. Eén op de zes amateurschrijvers heeft de ambitie om te publiceren via een professionele uitgeverij (zo’n 150.000 personen). Dat is best veel. Dus hoe zorg je er nu voor dat jouw manuscript zo goed is dat het voor een uitgever interessant is?

Een uitgever zal allereerst letten op verkooppotentie. Bij het beoordelen van een manuscript zal een uitgever zichzelf daarom de volgende vragen stellen: Wie is de doelgroep en hoe groot is die doelgroep? Sluit het boek aan bij wensen van de doelgroep? Is het manuscript voldoende onderscheidend ten opzichte van andere boeken? Hoe kan de doelgroep enthousiast gemaakt worden voor het kopen van het boek, kortom, hoe bereiken we de doelgroep? En ook: wie is de auteur? Is de auteur iemand die makkelijk interviews geeft en is hij of zij interessant voor journalisten of vakbladen?

Dat klinkt misschien allemaal wat commercieel. En in de praktijk zal een uitgever ook titels en auteurs uitgeven die niet aan alle eisen voldoen. Omdat het mooi past binnen het fonds van de uitgever of omdat het een bijzonder boek is of omdat de uitgever graag aandacht schenkt aan een bepaald thema. Toch kan het zinvol zijn om eens naar je eigen manuscript te kijken met bovengenoemde vragen in het achterhoofd. Op die manier kun je je eigen werk vanuit een andere invalshoek bekijken. En twijfel je aan sommige aspecten, dan kan het een aanrader zijn om je te laten coachen door een schrijfcoach of redacteur. Een goede schrijfcoach of redacteur zal jou uitdagen om het maximale uit je manuscript te halen. Ook hebben de meeste redacteuren ingangen bij uitgevers en kunnen zij jou dus aanbevelen. Wees wel kritisch bij de keuze voor een schrijfcoach of redacteur: iemand die goed kan spellen of zelf een boek heeft geschreven is niet automatisch ook een goede schrijfcoach. Een goede tip is om te kijken welk boek jouw grote voorbeeld is. In het dankwoord wordt vaak de redacteur genoemd en het kan geen kwaad om eens te googelen of hij of zij beschikbaar is als schrijfcoach. Is dat niet het geval, vraag dan altijd welke boeken de schrijfcoach geredigeerd heeft of welke auteurs gecoacht. Op die manier weet je zeker dat je te maken hebt met een vakvrouw of man, want redigeren is een vak apart.

Auteur, ken je rechten!

/in , , /door

 

Iedereen die iets origineels op papier zet, heeft hierover auteursrecht. Dit houdt in dat iemand anders niet zonder jouw toestemming jouw ‘werk’ mag verveelvoudigen of verkopen. Onder ‘een werk’ verstaat de wet: iets wat gemaakt wordt voor de letterkunde, kunst of wetenschap, wat origineel is en met de zintuigen te ervaren is.

Als je iets op papier heeft gezet en je hebt dit niet overgeschreven van iemand anders, dan heb je hierover het auteursrecht. Over iets wat alleen in je hoofd zit, heb je geen auteursrecht, het moet wel op papier staan. De wet geeft aan dat het schrijfsel origineel moet zijn, het hoeft niet mooi te zijn.

Om jouw tekst uit te mogen geven moet de uitgever met jou een auteurscontract afsluiten. Is er geen (ondertekend) auteurscontract, dan mag de uitgever niets met jouw tekst doen. Hoe een uitgever met auteursrecht omgaat, verschilt per type uitgever. Ruwweg bestaan er drie verschillende typen uitgevers: traditionele uitgevers, faciliterende uitgevers en self publishing platforms. Een traditionele uitgever zal over het algemeen een contract afsluiten waar de auteur de uitgever een licentie geeft om de tekst uit te geven. Wat er exact in het contract staat, verschilt per uitgever. Het Nederlands Uitgevers Verbond heeft standaardcontracten (modellen) ontwikkeld, soms is het raadzaam om jouw contract te vergelijken met een standaardmodel. Je vindt dit op http://www.nuv.nl/modellen-en-regelingen. De meeste auteurs denken dat een contract een gegeven is, maar niets is minder waar. Je kunt altijd punten uit het contract ter discussie stellen of erover onderhandelen. Punten die in ieder geval raadzaam zijn om te bespreken met een traditionele uitgever:

A) Wat gaat de uitgever aan marketing voor het boek doen? En wat gebeurt er met de auteursrechten als de uitgever die afspraken niet nakomt?

B) Als de uitgever ook de vertaalrechten van een boek wil, is het goed om af te spreken wat de uitgever gaat doen om ervoor te zorgen dat het boek in andere talen uitgegeven wordt. Hetzelfde geldt voor filmrechten, digitale rechten etc. Vaak wil de uitgever deze rechten, maar blijven de activiteiten om een vertaling, film of digitale versie te realiseren achterwege.

C) Wat gebeurt er met de rechten als het boek niet of maar beperkt verkrijgbaar is? Vallen de rechten dan terug aan de auteur? En wat gebeurt er dan met de zet- en drukbestanden?

Bij een faciliterende uitgever blijft over het algemeen het volledige auteursrecht bij de auteur. Het contract legt vooral vast wat de uitgever voor je doet en wat hiervoor de vergoeding is. Omdat er geen auteursrechten worden overgedragen, zal dit over het algemeen een minder complex contract betreffen.

Bij een self publishing platform wordt het auteursrecht meestal geregeld in de kleine lettertjes: met het accepteren van de voorwaarden van de website accepteer je ook de manier waarop het auteursrecht is geregeld. Bij sommige self publising platforms betekent dit dat u met het accepteren van de voorwaarden ook al jouw auteursrechten overdraagt. Dit kan – zeker als het boek een succes wordt – weleens voor vervelende verassingen zorgen. Zorg er daarom voor dat je de algemene voorwaarden van de website goed doorneemt.

Over het algemeen is raadzaam om goed beslagen ten ijs te komen. Weet daarom wat jouw rechten zijn. Je leest er bijvoorbeeld meer over op deze website: www.auteursrecht.nl

auteursrecht

Wat doet een uitgever?

/in , /door

Wat een uitgever precies doet, verschilt per sector. Ruwweg zijn uitgevers te verdelen in krantenuitgevers, tijdschriftuitgevers, boekenuitgevers, educatieve uitgevers en wetenschappelijke uitgevers. In dit blog gaan wij in op de rol van boekenuitgevers.

Er zijn verschillende soorten boekenuitgevers. Voor het gemak verdelen we die in drie soorten: traditionele uitgevers, faciliterende uitgevers en self-publishingplatforms. Het verschilt per uitgeeftype met welke activiteiten de uitgever zich bezighoudt of juist niet. En natuurlijk zijn er ook verschillen per uitgever. Het is daarom belangrijk om vantevoren te weten wat een uitgever wel en niet voor u gaat doen: zo voorkomt u dat u wacht op rijen interviews terwijl de uitgever ervan uitgaat dat u uw publiciteit zelf wel regelt, bijvoorbeeld. Hieronder vind u een beschrijving van alle activiteiten die nodig zijn voor het op de markt brengen van een boek. U kunt dit gebruiken als checklist om te ontdekken wat uw uitgever voor u gaat doen en wat u zelf moet regelen.

 

Het uitgeefplan In deze fase kijkt de uitgever naar de doelgroep en haar behoefte. In overleg met de auteur past de uitgever het manuscript eventueel aan de behoefte van de doelgroep. Ook bepaalt hij of hij – op basis van de behoefte van de doelgroep – het boek in zwart-wit uitbrengt of in full colour, of het een luxueuze uitgave wordt of juist zo goedkoop mogelijk. Ook kan het zijn dat hij kiest voor een e-book of andere digitale component.
Illustraties, foto’s en afbeeldingen De uitgever bepaalt of er illustraties bij het boek komen, of de auteur deze aanlevert of dat er speciaal illustraties worden gemaakt of aangekocht. Dit kan ook gelden voor de illustraties op het omslag.
Redactie De redactie is een van de belangrijkste fases in het uitgeefproces en wordt door auteurs vaak ondergewaardeerd. Geen enkel boek – ook niet succesvolle romans – wordt uitgebracht zonder dat een redacteur kritisch heeft gekeken naar de opbouw van het verhaal, indeling, zinsopbouw en woordkeus. Dit is noodzakelijk, omdat de auteur (omdat hij zo vaak naar een tekst heeft gekeken) een ‘blindheid’ voor zijn eigen tekst heeft ontwikkeld en vasthoudt aan zijn stokpaardjes. Een goede redacteur daagt een auteur uit om het beste uit zijn boek te halen, ook als hij daarvoor een aantal van zijn ‘darlings’ moet opofferen. Ook zorgt de redacteur voor de aansluiting met de lezer en bewaakt hij of zij het onderscheidend vermogen ten opzichte van concurrerende titels. De redactie van een boek maakt het verschil tussen een professioneel uitgegeven boek en een hobbyproject.
Correctie In deze slag worden taalfouten uit het manuscript gehaald. Niet te verwarren met de redactie, al wordt deze slag soms door een redacteur uitgevoerd en soms door een corrector.
Opmaak omslag Het omslag laat de uitgever door een vormgever ontwerpen zodra het redactiewerk gedaan is. Dit betreft de voor- en de achterkant van een boek. In deze fase wordt ook de achterflap geschreven, meestal door de redacteur.
Opmaak binnenwerk In deze fase wordt het binnenwerk opgemaakt. Bij tekstboeken maakt de vormgever vaak een stramien, waarin hij de tekst laat ‘inlopen’. Bij boeken waarvan de vorm heel belangrijk is, zal de vormgever aan iedere pagina of aan meer pagina’s aandacht moeten besteden. Soms is de vormgever van het binnenwerk dezelfde vormgever als van het omslag, maar dit is niet noodzakelijk.
Eerste, tweede en volgende proeven Zodra de vormgever de opmaak af heeft, stuurt hij een eerste proef van het opgemaakte boek. In de meeste gevallen kijken de auteur en corrector hier kritisch naar. Zij zullen controleren of er geen vreemde afbrekingen zijn, of er nergens losse regels zwerven en of de afbeeldingen op de juiste plek staan. Meestal kijkt alleen de corrector nog, of op de volgende proeven de correcties van de eerste proef goed zijn doorgevoerd. Over het algemeen zijn twee correctierondes voldoende voor een boek. Is het boek heel complex qua opmaak – denk aan een bijzondere vormgeving, veel tabellen of afbeeldingen – dan kunnen meer proeven nodig zijn.
Drukken Nadat er een goedgekeurde laatste proef ligt, kan het boek worden gedrukt. De specificaties – en dus ook de kosten – verschillen per boek. Zo kan een boek in zwart-wit gedrukt worden of in kleur, gebonden of in paperback. Belangrijk voor de kostprijs is de oplage: hoe hoger de oplage, hoe lager de productiekosten per stuk.
Printing on Demand (POD) Printing on Demand (POD) is een alternatief voor het laten drukken van een boek. De laatste jaren zijn de mogelijkheden van POD enorm toegenomen. Bij POD wordt het boek niet gedrukt, maar pas geprint als er vraag naar is. Het voordeel van POD is, dat er geen voorraad is en er dus ook niet vooraf geïnvesteerd hoeft te worden. Het nadeel is, dat de kosten per exemplaar hoger zijn en de winst per exemplaar dus lager.
ISBN Een ISBN is een uniek nummer waarmee iedereen (met name de boekhandel) een titel kan traceren en bestellen. Voor iedere titel kunt u een ISBN aanvragen bij Bureau ISBN. De kosten hiervan bedragen iets meer dan € 9.
Commissariaat voor de Media In Nederland geldt de Wet op de vaste boekenprijs. Dit betekent dat de uitgever de prijs van het boek bepaalt en dat alle verkopers het boek voor diezelfde prijs moeten verkopen. Een boekhandel mag dus niet zomaar een eigen prijs bepalen of een korting aanbieden. Om dit te waarborgen, moeten boek en verkoopprijs worden aangemeld bij het Commissariaat voor de Media.
Free publicity Voor de verkoop van een boek is het belangrijk dat relevante tijdschriften, kranten en andere media er aandacht aan schenken. Omdat veel media een lange productietijd hebben, is het handig om dit proces ruim voor aanvang van de publicatiedatum van het boek in gang te zetten. Bij voorkeur gebeurt dit door iemand die veel journalisten kent en daarop invloed kan uitoefenen.
Marketing Naast free publicity zijn ook andere marketingacties mogelijk. Denk aan social media en acties in de boekhandel.
Distributie Om gekocht te kunnen worden, moet een boek beschikbaar zijn. In Centraal Boekhuis worden boeken opgeslagen en uitgeleverd aan alle boekhandels in Nederland, inclusief www.bol.com en www.managementboek.nl.
Boekhandel De boekhandel bestelt een boek bij het Centraal Boekhuis. De boekhandel vraagt een marge van tussen de 40 en 50 procent van de verkoopprijs van een boek.
Investeringen en vergoedingen Zonder investering kan een boek niet worden geproduceerd. De verkoop van een boek levert omzet op en na aftrek van alle kosten blijft er winst over. Per uitgeefsoort zijn er verschillende modellen: in het ene model investeert de uitgever en in het andere model de auteur. In het ene model krijgt de uitgever de omzet, in het andere model de auteur.
Auteursrecht Wettelijk gezien liggen alle rechten bij de maker van het werk. Om het boek te mogen uitgeven, moeten hier afspraken over worden gemaakt. De manier waarop dat gebeurt, verschilt per uitgeeftype en per uitgever.

 

Uitgeverij: welk type past bij uw boek?

/2 Reacties/in , /door

Er zijn verschillende soorten boekenuitgevers. Voor het gemak verdelen we die in drie soorten: de traditionele uitgeverij, de faciliterende uitgeverij en self-publishingplatforms. Het verschilt per uitgeeftype met welke activiteiten de uitgever zich bezighoudt of juist niet. En natuurlijk zijn er ook verschillen per uitgever. Het is daarom belangrijk om van tevoren te checken wat een uitgever wel en niet voor u gaat doen: zo voorkomt u dat u wacht op rijen interviews terwijl de uitgever ervan uitgaat dat u uw publiciteit zelf wel regelt, bijvoorbeeld.

De traditionele uitgeverij

Het kenmerk van een traditionele uitgeverij is, dat deze investeert in een uitgave. De traditionele uitgeverij krijgt een manuscript aangeboden of geeft een auteur opdracht om een manuscript te schrijven over een specifiek onderwerp. Vervolgens vraagt hij een redacteur, opmaker en drukker om het boek te produceren. Voor de promotie van een boek maakt hij twee keer per jaar een ‘aanbiedingsfolder’, die hij naar alle boekhandels stuurt. Vaak gaat er ook een vertegenwoordiger naar de boekhandel of spreekt hij boekhandelaars tijdens een inkoopbeurs. Een traditionele uitgeverij bouwt zijn eigen ‘fonds’ op. Een fonds is de optelsom van alle uitgaven van een uitgeverij. In de meeste gevallen vormt die optelsom een logisch geheel: de uitgeverij specialiseert zich in een bepaald type of in een bepaalde smaak. Als u uw manuscript toestuurt aan een traditionele uitgeverij, zal deze in de eerste plaats kijken of het manuscript past binnen het fonds. Een afwijzing hoeft dus niets te zeggen over de kwaliteit van uw manuscript. Meer waarschijnlijk zegt het iets over de mate waarin het manuscript past binnen de smaak of specialisatie van de uitgever, het ‘fonds’ dus. Om het aantal afwijzingen niet onnodig te laten oplopen, is het daarom raadzaam om van tevoren een goede inschatting te maken van de mate waarin uw manuscript past binnen het fonds van een uitgeverij. Een tip hiervoor is: ga naar een grote bibliotheek en kijk op welke plank uw boek zou komen te staan. Analyseer welke uitgeverijen de boeken op deze plank hebben uitgegeven. Over het algemeen zijn dit er vier of vijf. Als u deze uitgeverijen benadert met uw manuscript, heeft u meer kans dat uw manuscript in het fonds van past.

De faciliterende uitgeverij

Het kenmerk van een faciliterende uitgeverij is, dat u als auteur aan het roer staat van uw eigen uitgave. U bepaalt zelf hoe de uitgave eruit komt te zien en hoe de marketing verloopt. De uitgever heeft hierbij een adviserende rol en helpt u bij het bepalen (of aanscherpen) van de doelgroep, het productieproces en de marketing en de distributie. Startpunt is de doelstelling of droom van de auteur. Daarna gaan de auteur en de uitgever samen op zoek naar de manier waarop die droom of doelstelling het beste kan worden bereikt. Voor een schrijver van een roman betekent dit, dat hij onder de aandacht wil komen van de lezers, pers en de boekhandel. Voor een ondernemer betekent dit, dat hij met zijn boek meer klanten wil aantrekken. In het eerste geval bedenkt de uitgever een bijzondere marketingcampagne. In het tweede geval komt er een workshop of app bij het boek, zodat de auteur rechtstreeks in contact komt met de lezer en hier ook andere producten, zoals trainingen en opleidingen, bij kan verkopen. In beide gevallen zorgt het boek voor meer naamsbekendheid en expertstatus voor de auteur. Meestal staat een boek niet op zichzelf, maar altijd ten dienste van de positionering van de auteur in de markt. Daarvoor is een intensievere samenwerking tussen auteur en uitgever nodig. Bij een faciliterend uitgeverij ontvangt de auteur meestal de omzet en doet de auteur ook de investeringen. De uitgever krijgt een vergoeding voor zijn diensten. Voor marketing en productie maken auteurs gebruik van de kennis en het netwerk van de uitgever, maar houden zelf de touwtjes in handen. De auteur bepaalt zelf wat er gebeurt, maar hoeft zich niet bezig te houden met de uitvoering, dit kan worden uitbesteed.

Self-publishingplatforms

Zoals de naam al zegt, zijn self-publishingplatforms met name geschikt voor auteurs die zelf hun boek willen uitgeven. Bij het zelf uitgeven van een boek regelt u als auteur zelf de inhoud, de opmaak en de promotie van uw boek. Er is een aantal self-publishingplatforms dat u hierbij technisch kan ondersteunen. Er zijn grote verschillen tussen het ene self-publishingplatform en het andere. De overeenkomst is, dat u bij alle platforms uw manuscript uploadt en dat het boek nadat er een bestelling is wordt geprint. Dit kan meestal al bij een oplage van één exemplaar. De auteur krijgt een deel van de opbrengst van het boek en de winst voor het self-publishingplatform zit versleuteld in de drukprijs van het boek.